Keşfe en değer yönlerimizden biri olan duygularımız yaşamımızın bazı kritik dönemlerinde daha sık gündeme gelmeye başlayabilir. Bu kritik dönemler, aslında birer viraj gibi de düşünülebilir. Bunlar ergenlik, menapoz gebelik gibi…
İnsanoğlunun arzularına karşı gerçeklerini, çocuksuluğuna karşı yetişkinliğini, diğerlerine karşı benliğini, bağımlılığına karşı bağımsızlığını deneyimlediği değişimlerin ve dönüşümlerin entegre edildiği bir dönem olan ergenlik, birçok kuramcı tarafından incelenmiştir.
Ergenlik içinde kendine has sorunları, değişimleri barındıran fırtınalı ama bir o kadar da doğal bir süreçtir. Bu dönemde ergen, ebeveynleriyle, arkadaşlarıyla veya kendiyle bir mücadeleye tutuşabilir. Çünkü kendini konumlandırmak istediği bir yer vardır: Otorite.
Şimdiye kadar yaşadıklarımızdan öğrendiklerimiz bundan sonraki hayatımızda kullanmamız için kısa öz bilgiler şeklinde yani “şablon” olarak kalır zihnimizde. Bir karar verecekken artık sorgulayarak cevap bulmak yerine daha önceki deneyimimize güvenmemiz bundandır.
Bir çocuk bir şey isterken acaba ne derler, diye düşünmez. Doğru bir yer ya da zaman mıdır diye de düşünmez. Bu daha sonraki uyum sürecinde kendisine öğretilir. Çocuk merdivenden ineceğini düşünür ona yönelir, sobanın sıcak olduğu için yakacağını, suyun yere dökülmemesi gerektiğini bilmez. Bunları öğrenirken deneyimlemesi gerekir. Belki deneyim sürecinde belki sonrasında verilen bilgi doğrultusunda da bir sonraki aşamada kendi kararını veriri. Bu öğrenme aşamasında çocuk eğer şiddete mağruz kalıyor ve aşağılanıyorsa öğrendiği şey kendisinin değersiz olduğudur.
Çoğunluğun otomatik cevabı “o kadar kolay mı” oluyor. Evet, sorunun zorluğu buradan kaynaklanıyor. O kadar kolay değil elbette, hatta zor sayılabilir. Çünkü yıllarca, çok uzun yıllarca hem etrafınızca suçlanmış, hem kendinizi suçlamışsanız ve bir şekilde suçlu olduğunuza inanıyorsanız bunu değiştirmek hiç de kolay değil.
Yakınlarda birçok iyilik hareketine şahit oluyorum. Dernekler, vakıflar ve gönüllü bireysel hareketlerin hepsinde ana amaç birine yardım etmek. Her zaman düşkün ve muhtaçlara yardımdan ziyade bilmediğin tanımadığın birine “iyilik” etmek de gündeme gelen önemli konulardan.
Toplumsal kanı ve kadına bakışın farklı olmasından dolayı kimse bebek bekleyen babanın duygusal durumunu sormuyor ya da soramıyor. Beyin yapılarının farklılığı sebebi ile kadınlardan ve erkeklerden aynı tepkileri beklemek tabii ki normal değil ancak aile reisi rolü yüklenmiş, evine ve hayatında bir başka kişi girmiş, sorumluluklarını aksatmadan yerine getirmesi beklenen babalar için de bu dönem stres, kaygı ve belki içlerinde savaştıkları yetersizlik duygusunu artırabiliyor.
Çocukları anlamaya ve sadece o odaklı olmaya çalışsa bile bu sürece alışmak anne-baba olarak zordur. Bu nedenle ergenlik ile ilgili fiziksel ve psikolojik değişiklikler konusundaki temel bilgileri edinmeye, o daha ergenliğe girmeden başlamanız işinizi kolaylaştırabilir. Sonuçta uzman olmadığınız bir alanda sizden ciddi bir performans beklenmektedir.