Hiçbirimiz sosyal medyadan bağımsız bir yaşam sürdüğümüzü söyleyemeyiz. Sabah uyandığımızda elimizin ilk gittiği yerin sosyal medya bildirimleri olması aslında sosyal medya ile aramızdaki yakın ilişkiyi anlatmak için yeterli bir örnek olabilir. Peki ilişkilerimiz sosyal medyayla olan ilişkimizden nasıl etkileniyor?
İlişkiler bizim dünyadaki bağlarımızdır. Bir çok ilişki türü vardır; arkadaşlarımızla, iş yerimizdekilerle veya komşularımızla kurduğumuz etkileşimler de ilişkidir ama ilişkilerin arasında filmlere konu olan, şairlere ilham veren, iki insanın yaşamını birleştirmesini sağlayan bir ilişki türü var ki… İşte bu sosyal medya kullanımından da en çok etkilenen ilişki türüdür. Bu kadar ipucunun tahmin etmek için yeterli olduğunu düşünüyorum. Evet, konumuz romantik ilişkiler…
Romantik Kıskançlık Nedir?
Romantik ilişkiler yazılı olmayan pek çok kurala tabidir. Bazen bu kuralları çiftler belirler ve onların ilişkilerine özgüdür. Ama bazı konular vardır ki neredeyse her çift arasında farklı boyutlarda da olsa soruna yol açar. Bunlardan biri kıskançlıktır. Yapılan pek çok araştırmada kıskançlığın genelde olumsuz duygularla bağlantılı olduğu bulunmuştur (Pfeiffer ve Wong, 1989; Merkle, 2006). Bazı çiftler ilişkilerinde biribirlerini kıskanmanın gerekli hatta olmazsa olmaz olduğunu düşünürken bazı çiftler kıskançlık yaşamalarını ilişkilerinin kötüye gittiğine dair bir işaret olarak yorumlayabilir. Çiftlerin kıskançlığa yükledikleri anlamlar değişse de psikoloji araştırmalarının romantik kıskançlık için saptadığı bazı değişmez özellikler vardır.
Neden Kıskanırız?
Pek çok neden bulunmaktadır. Nedenlerden ilki “partnerini kaybetme korkusu” olarak ifade edilebilir. Sahip olduğumuz bir şeyin, diğeri tafafından alınma ihtimali bizleri kıskançlığa sürüklüyor. Veya bağlanma stilleri de etkileyici bir rol oyanayabilir (Karakaş, 2023). Çoğunluk tarafından kabul edilen başka bir kıskançlık nedeni ise sadece kıskanç insanların kıskançlık sergilediğidir. Yani aslında ortada bir tetikleyici olay olmadığı halde, sırf kişi kıskanç diye kıskançlık sergilediği düşünülür. Ancak bu böyle değildir. Genelde kıskançlığa neden olacak bir olayın yaşanması kişileri kıskançlığa itmektedir (Pines, 1992). Diyelim ki bir çift arasında üçüncü bir kişi söz konusu oldu ve kıskançlık çatışmaları belirmeye başladı. Burada kıskanan tarafı tetikleyen şey üçüncü kişinin özlellikleri değil (yani bahsi geçen üçüncü kişiyi kendisinden daha güzel, yakışıklı, başarılı vs. bulması değil) partnerinin bu üçüncüye kişiye gösterdiği hayranlık ve yakınlıktır. Bu nedenle herhangi bir kıskançlık olayında çiftin bu üçüncü kişiye ya da kıskançlığa neden olan olaya dair yaptığı atıflar, bu konunun çözüme kavuşmasında son derece önemlidir.
Sosyal Medya Uygulamaları ve Kıskançlık
Bir İnstagram bildirimi ilişkinizi nasıl etkileyebilir hiç düşündünüz mü? Yapılan pek çok araştırmada çiftler arasında sosyal medya kullanımından kaynaklanan çatışmaların gün geçtikçe arttığı görülmüştür. Özellikle İnstagram, Twitter gibi uygulamalar yeni ilişkilere alan açabileceği düşüncesi ile ilişkilerde tehlikeli alan olarak görülür. Tabii bu alanın ne kadar tehlikeli olacağı partnerlerin sosyal medyaya ne kadar önem verdikleriyle de ilgilidir. Partnerin takip ettiği kişi listesi, beğendiği fotoğraflar, hikayesine yanıt verdiği kişiler önemlidir. Yapılan araştırmalar, eski sevgiliyi hala takip etmenin en sık kıskançlığa yol açan durumlardan biri olduğunu göstermiştir. Veya çiftin ortak olarak tanıdığı bir karşı cinsin fotoğrafının beğenilmesi ile hiç tanınmayan bir karşı cinsin fotoğrafının beğenilmesi farklı anlamlar ifade eder. Anlatılacak çok detay var. Ama değişmeyen şey bu gibi durumların ilişkide nahoş deneyimler yaşanmasına neden olmasıdır.
Soayal Medya Kıskançlığı Nasıl Çözülür?
Öncelikle partnerlerin birbirlerinin hassasiyetlerine saygı duymaya gayret etmesi oldukça önemlidir. Özellikle gayret etmesi dememin nedeni bunun hemen olamayacak bir şey olmasıdır. Bir anda her iki taraf her konuda hem fikir olamayacaktır. Ama aradaki bağlılığın verdiği güçle birbirlerini anlama gayreti göstermeleri, kıskançlık tartışmalarını çözümlemelerine en güvenli zemini hazırlayacaktır. Bir diğer çözüm yolu, önceliği ilşkinize verdiğinizi partnerinize göstermektir. Burada elbette kendi kişisel sınırlarınızı korumanız da oldukça önemlidir ama romantik ilişki öncelenmek ister. Bu onun doğasında vardır. Bir başka çözüm yolu böyle bir kıskançlık durumunda çiftlerin bunu birbirlerine yargılayıcı ithamlarda bulunmadan ve şüpheci yakıştırmalar yapmadan önce iletişim kurarak srogulamaya, çözümlemeye ve isteklerini dile getirmek için karşlıklı olarak birbirlerine alan açmalarına ihtiyaç vardır.
Son çözüm formülü ve en önemlisi güven ilişkisi inşa etmenin zaman aldığını ve istikrar gerektiğini sık sık hatırlamaktır. Bir ilişki gücünü ve şefkatini güven bağından alır. Burayı kıymetli bir mücevheri korur gibi korumak sağlıklı bir ilişki için mutlaka gereklidir. Bu yüzden hayatımızda sosyal medya uygulamalarının önemli bir yeri olduğunu kabul etmek ama ilişkinin kontrolünü de bu uygulamalara kaptırmamadan dengeyi korumak en iyi yol olacaktır.
